Dan geen ouderlijk gezag !

Er worden steeds meer kinderen geboren uit relaties waarbij de ouders niet zijn getrouwd en ook geen geregistreerd partnerschap zijn aangegaan. Dit heeft juridische consequenties die de ouders vaak niet weten. Na een verbreking van de relaties kan dit vergaande gevolgen hebben.

Wanneer een kind wordt geboren als de ouders gehuwd zijn of een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan, heeft een kind automatisch een juridische moeder en een juridische vader. Dit houdt in dat er een juridische band ontstaat tussen beide ouders en het kind. Beide ouders krijgen daarnaast ook automatisch het gezamenlijk ouderlijk gezag over het kind wanneer het kind tijdens het huwelijk of het geregistreerd partnerschap wordt geboren. Dit is in de wet geregeld en hiervoor is dus geen extra actie nodig.

De praktijk wijst uit dat veel kinderen tegenwoordig worden geboren uit een relatie waarbij ouders niet gehuwd zijn en ook geen geregistreerd partnerschap zijn aangegeven. Wij noemen dit een informele relatie. De wet gaat er echter nog altijd min of meer vanuit dat ouders wel gehuwd zijn. De wet regelt nog geen automatische juridische band tussen de vader en het kind.

Erkenning

Wanneer een kind uit een informele relatie wordt geboren, heeft het kind bij de geboorte alleen een juridisch moeder. Zij is degene uit wie het kind wordt geboren. Om als vader toch een juridische band met het kind vast te (laten) stellen moet je een aparte handeling uitvoeren. Je kunt het kind erkennen. De erkenning doe je bij de burgerlijke stand van de gemeente waar het kind is geboren.

Om een kind te kunnen erkennen moet je aan een aantal wettelijke voorwaarden voldoen. Zo moet de man die het kind wil erkennen minimaal 16 jaar oud zijn, moet moeder voor de erkenning toestemming geven en wanneer het kind die erkend wordt 12 jaar of ouder is, moet naast de moeder ook het kind toestemming geven om erkend te worden.

In het geval dat moeder (of het kind) haar toestemming weigert te verlenen, heeft de biologische  vader de mogelijkheid om via de rechter een verzoek te doen tot het verkrijgen van vervangende toestemming voor de erkenning. Alleen een advocaat kan namens vader een verzoek tot vervangende toestemming indienen bij de rechter.

Verschil erkenning en ouderlijk gezag

Veel mensen denken dat met de erkenning van het kind ook het ouderlijk gezag wordt vastgesteld. Dit is niet juist. Om ouderlijk gezag te verkrijgen moet nog  een tweede actie plaatsvinden.

Door de erkenning ontstaat er alleen een juridische band tussen vader en kind. Vader wordt dan bijvoorbeeld onderhoudsplichtig voor het kind en het kind kan van vader erven. Door de erkenning wordt je als vader dus niet direct ook de wettelijk vertegenwoordiger van het kind. Ondanks de erkenning kun je dus niet meebeslissen over de schoolkeuze, medische behandelingen of over het vermogen van het kind.

Om ook wettelijk vertegenwoordiger van het kind te zijn, dien je als vader ook ouderlijk gezag te krijgen. In de praktijk zal de vader dit ouderlijk gezag  samen met de moeder delen. Om het ouderlijk gezag te krijgen zal de vader een aanvraag moeten doen.  Deze aanvraag dient bij de rechtbank te worden ingediend.

Ouderlijk gezag

Wanneer de vader het kind heeft erkend, kan je samen als juridisch ouders bij de rechtbank een verzoek doen om gezamenlijk belast te worden met het ouderlijk gezag over het kind. De rechtbank heeft voor het verzoek om het gezamenlijk ouderlijk gezag vast te stellen een standaard formulier die samen met enkele bewijsstukken naar de rechtbank verzonden moet worden. Bij een gezamenlijk verzoek tot vaststellen van het gezamenlijk ouderlijk gezag, is het niet vereist om een advocaat in te schakelen.

Het kan voorkomen dat moeder weigert mee te werken aan het vaststellen van het ouderlijk gezag van beide ouders. In dat geval is het, na erkenning, voor de juridisch vader mogelijk om via een procedure bij de rechtbank een (eenzijdig) verzoek te doen. Een eenzijdig verzoek zal door een advocaat moeten worden ingediend. De moeder kan hiertegen verweer voeren.

Consequenties geen gezamenlijk ouderlijk gezag

Zoals gezegd komen veel vaders er pas bij het verbreken van de relatie achter dat zij niet het ouderlijk gezag met moeder delen. Zij worden dan veelal geconfronteerd met de gevolgen hiervan. Zo mag moeder bijvoorbeeld zonder toestemming van vader verhuizen met het kind en mag zij alle belangrijke beslissingen in het leven van het kind zelf nemen zonder dat daarvoor de toestemming van vader nodig is. Dit levert niet altijd wenselijke situaties op.

Meer informatie of advies over de erkenning van uw kind of het vaststellen van het gezamenlijk ouderlijk gezag?

Heb je een vraag of wil je advies over de erkenning van jouw kind of over het vaststellen van het gezamenlijk ouderlijk gezag? Neem dan contact op met een van onze medewerkers van de sectie personen en familierecht: mr. Sanne Oor of mr. Elea van Baarle. Zij staan je graag te woord.

    Neem gerust contact met ons op: