Als werkgever bent u aan uw werknemer de wettelijke transitievergoeding verschuldigd indien de arbeidsovereenkomst door u wordt opgezegd of ontbonden. Bent u werknemer en wordt uw arbeidsovereenkomst beëindigd door uw werkgever? Let er dan goed op dat u aanspraak maakt op de transitievergoeding als uw werkgever hier niet uit zichzelf mee komt.
In sommige situaties is het begrijpelijk dat het zowel voor u als werkgever als voor u als werknemer niet helemaal duidelijk is of de transitievergoeding wel of niet verschuldigd is. Hoe zit het bijvoorbeeld als u besluit als werknemer om significant minder te gaan werken, omdat u bijvoorbeeld meer thuis wilt zijn voor uw kinderen? Of als u als werkgever de arbeidsovereenkomst van uw werknemer niet verlengt en u met uw werknemer een nieuwe arbeidsovereenkomst met minder arbeidstijd aangaat? Is in deze gevallen dan de werkgever aan haar werknemer een gedeeltelijke transitievergoeding verschuldigd?
Gedeeltelijke beëindiging arbeidsovereenkomst?
De wettelijke regeling die de arbeidsovereenkomst regelt, voorziet niet in een gedeeltelijke beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Volgens de wet kan een arbeidsovereenkomst alleen in zijn geheel worden opgezegd of ontbonden.
De regeling van de transitievergoeding sluit zich bij dit wettelijk stelsel aan. Volgens artikel 7:673 BW is de werkgever alleen de transitievergoeding verschuldigd als de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd door de werkgever. Het artikel regelt niet dat de werknemer ook aanspraak kan maken op een gedeelte van de transitievergoeding.
Zouden we alleen de letter van de wet volgen, dan zou dit inhouden dat de werkgever bij arbeidstijdvermindering geen transitievergoeding verschuldigd is aan de werknemer indien de arbeidsovereenkomst niet eindigt. Bovendien zou de werknemer een volledige transitievergoeding moeten ontvangen in het geval van algeheel ontslag, gevolgd door een nieuwe, aangepaste arbeidsovereenkomst. Dit lijkt toch niet de bedoeling van de wetgever te zijn geweest.
Rechtspraak
De Hoge Raad vond dit ook onwenselijk en oordeelde in de uitspraak van 14 september 2018 dat ook bij vermindering van de arbeidstijd de werknemer aanspraak kan maken op een gedeeltelijke transitievergoeding. Dit geldt echter alleen in bijzondere omstandigheden. Hierbij valt te denken aan het gedeeltelijk wegvallen van arbeidsplaatsen wegens bedrijfseconomische omstandigheden en aan blijvende gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid van de werknemer.
De Hoge Raad voert hiervoor als reden aan dat mogelijkheid om aanspraak te maken op een gedeeltelijke transitievergoeding in lijn ligt met het doel van de transitievergoeding. De transitievergoeding is immers enerzijds bedoeld om als compensatie voor (de gevolgen van) het ontslag te dienen en anderzijds om de werknemer in staat te stellen de transitie naar een andere baan te vergemakkelijken.
Dit doel wordt niet bereikt op het moment dat er geen gedeeltelijke transitievergoeding wordt betaald. De transitievergoeding wordt immers berekend over het laatstgenoten loon. Bij een structurele en substantiële vermindering van arbeidstijd, zou de werknemer dus een deel van de transitievergoeding mislopen bij een definitieve beëindiging van zijn dienstverband.
In de volgende gevallen kan de werknemer daarom aanspraak maken op een gedeeltelijke transitievergoeding:
- Een gedeeltelijke beëindiging (vermindering van arbeidstijd);
- Een algeheel ontslag, gevolgd door een nieuwe, aangepaste arbeidsovereenkomst met vermindering van arbeidstijd;
- Aanpassing van de arbeidsovereenkomst die ziet op de vermindering van de arbeidstijd.
De Hoge Raad voegt daar nog aan toe dat de werknemer pas aanspraak kan maken op een gedeeltelijke transitievergoeding indien er sprake is van een substantiële vermindering van ten minste 20%.
Conclusie
Bij vermindering van de arbeidstijd is de werkgever een gedeeltelijke transitievergoeding verschuldigd aan de werknemer. Deze wordt naar rato van de verminderde arbeidstijd berekend over het laatstgenoten loon.
Bent u werkgever en zit u financieel in zwaar weer? Houdt er dan rekening mee dat vermindering van arbeidstijd niet per definitie de beste oplossing is. Bent u werknemer en heeft uw werkgever aangegeven uw arbeidstijd te verminderen? Vergeet dan niet aanspraak te maken op uw gedeeltelijke transitievergoeding!
Meer informatie of advies over vermindering van arbeidstijd of de transitievergoeding?
Heeft u als werkgever of als werknemer te maken met vermindering van arbeidstijd en heeft u vragen of advies nodig? Neem dan contact op met een van onze medewerkers van onze sectie Arbeidsrecht: mr. Jan-Kees den Haan, mr. Jeroen Brakke, mr. Merel van Ballegoij of mr. Nicole Bentvelzen. Zij staan u graag te woord.
